Τσικνοπέμπτη και Εκκλησία: Τι σημαίνει για την ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ

Η τσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου και για την φετινή Αποκριά, την γιορτάζουμε φέτος την Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου.

Οι άνθρωποι προετοιμάζονται για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής και δίνει την ευκαιρία στα νοικοκυριά να καταναλώσουν με εορταστικό και χαρούμενο τρόπο ό,τι κόκκινο κρέας τους έχει απομείνει πριν από τη νηστεία της Σαρακοστής!

Η λέξη “τσικνοπέμπτη” προέρχεται από την λέξη “τσίκνα” (η μυρωδιά του ψημένου κρέατος) και από την λέξη “Πέμπτη”. Γιορτάζεται άλλωστε την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα. Είναι μια μέρα προ- ετοιμασίας για την μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής πριν από το Πάσχα, μια προετοιμασία που έγκειται στην προσπάθεια να βιώσουμε τις επερχόμενες ημέρες της Μεγάλης Τεασσαρακοστής.

Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στη 2η εβδομάδα της περιόδου που εκκλησιαστικά ονομάζεται Τριώδιο, η οποία αποτελείται απο τρεις εβδομάδες πριν εισέλθουμε στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή, δηλαδή την νηστεία πριν από το Πάσχα: την 1η εβδομάδα την λέμε Προφωνή ή Προφωνέσιμη ή και Απολυτή, την 2η εβδομάδα την λέμε Κρεατινή ή Κρεοφάγος και την 3η εβδομάδα την λέμε Τυρινή ή Τυροφάγος που πλέον δεν τρώγεται το κρέας (από εγκράτεια και «φρενάρισμα» των θελημάτων μας), αλλά τρώμε μόνο γαλακτοκομικά προϊόντα (άμα είναι και βιολογικά, ακόμη καλύτερα)!!!.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του Τριωδίου, δηλαδή την Απολυτή σταματάει η συνηθισμένη νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής, ενώ στη δεύτερη εβδομάδα των «απόκρεω» ίσχυε η νηστεία και έτσι η Τσικνοπέμπτη αποκτά ιδιαίτερη σημασία και εθεωρείτο εορτάσιμη ημέρα και το τραπέζι είναι γιορτινό αφού έρχεται μετά από νηστεία και την επομένη έχουμε πάλι νηστεία, δηλαδή προετοιμασία για τα επερχόμενα.

Ο λόγος που έχει καθιερωθεί αυτή η γιορτή να γίνεται ημέρα Πέμπτη είναι πως η ορθόδοξη εκκλησία θεωρεί σημαντικές τις νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής, οπότε και έγινε επιλογή της ενδιάμεσης ημέρας από την Τετάρτη και την Παρασκευή, δηλαδή την Πέμπτη.

Επειδή με τον τρόπο που έχει καθιερωθεί το μαγείρεμα της τσικνοπέμπτης, στα κάρβουνα ή τηγανισμένο, αναδύεται έντονη τσίκνα-κάπνα, ονομάζεται τσικνοπέμτη.

Εχει καθιερωθεί να κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα την τσικνοπέμπτη, είτε το κρέας είναι αυτό, είτε το κρασί, για να μας θυμίσει το Πάσχα και την χαρά της Αναστάσεως.

ΠΗΓΗ

https://www.vimaorthodoxias.gr

https://simeiakairwn.wordpress.com

Μαμά μου, μην ξεχνάς

1. Μὴ μὲ παραχαϊδεύεις. Ξέρω πολὺ καλὰ πὼς δὲν πρέπει νὰ μοῦ δίνεις πάντα ὅ,τι σοῦ ζητῶ. Σὲ δοκιμάζω μονάχα γιὰ νὰ δῶ. 

2. Μὴ διστάζεις νὰ εἶσαι σταθερὴ μαζί μου. Τὸ προτιμῶ. Μὲ κάνεις νὰ νιώθω περισσότερη σιγουριά. 

3. Μὴ μὲ κάνεις νὰ νιώθω μικρότερος ἀπ’ ὅ,τι εἶμαι. Αὐτὸ μὲ σπρώχνει νὰ παριστάνω καμιὰ φορά τὸν σπουδαῖο. 

4. Μὴ μοῦ κάνεις παρατηρήσεις μπροστὰ στὸν κόσμο ἂν μπορεῖς. Θὰ προσέξω περισσότερο αὐτὰ ποὺ θὰ μοῦ πεῖς, ἄν μοῦ μιλήσεις ἤρεμα μιὰ στιγμὴ ποὺ θὰ εἴμαστε οἱ δύο μας 

5. Μὴ μοῦ δημιουργεῖς τὸ αἴσθημα πὼς τὰ λάθη μου εἶναι ἁμαρτήματα. Μπερδεύονται ἔτσι μέσα μου ὅλες οἱ ἀξίες ποὺ ἔχω μάθει ν’ ἀναγνωρίζω. 

6. Μὴν ἀναστατώνεσαι τόσο ὅταν σου λέω «δὲ σὲ χωνεύω». Δὲν ἀπευθύνομαι σὲ σένα ἀλλὰ στὴ δύναμη ποὺ ἔχεις νὰ μοῦ ἐναντιώνεσαι. 

7. Μὴ μὲ προστατεύεις πάντα ἀπ’ τὶς συνέπειες. Χρειάζεται καμιὰ φορὰ νὰ πάθω γιὰ νὰ μάθω. 

8. Μὴ δίνεις μεγάλη σημασία στὶς μικροαδιαθεσίες μου. Καμιὰ φορὰ δημιουργοῦνται ἴσα – ἴσα γιὰ νὰ κερδίσω τὴν προσοχὴ ποὺ ζητοῦσα. 

9. Μὴ μοῦ κάνεις συνεχῶς παρατηρήσεις. Γιατί τότε θὰ χρειαστεῖ νὰ προστατέψω τὸν ἑαυτό μου κάνοντας τὸν κουφό. 

10. Μὴ μοῦ δίνεις ἐπιπόλαιες ὑποσχέσεις. Νιώθω πολὺ περιφρονημένος ὅταν δὲν τὶς κρατᾶς. 

11. Μὴν ὑπερτιμᾶς τὴν τιμιότητά μου. Συχνὰ οἱ ἀπειλές σου μὲ σπρώχνουν στὴν ψευτιά. 

12. Μὴν πέφτεις σὲ ἀντιφάσεις. Μὲ μπερδεύεις ἔτσι ἀφάνταστα καὶ μὲ κάνεις νὰ χάνω τὴν πίστη μου σ’ ἐσένα. 

13. Μὴ μὲ ἀγνοεῖς ὅταν σοῦ κάνω ἐρωτήσεις. Ἂν κάνεις κάτι τέτοιο, θὰ ἀνακαλύψεις πὼς θ’ ἀρχίσω νὰ παίρνω τὶς πληροφορίες μου ἀπὸ ἄλλες πηγές. 

14. Μὴν προσπαθεῖς νὰ μὲ κάνεις νὰ πιστέψω πὼς εἶσαι τέλεια ἢ ἀλάνθαστη. Εἶναι σὸκ γιὰ μένα ὅταν ἀνακαλύπτω πὼς δὲν εἶσαι οὔτε τὸ ἕνα οὔτε τὸ ἄλλο. 

15. Μὴ διανοηθεῖς ποτὲ πὼς θὰ πέσει ἡ ὑπόληψή σου ἄν μοῦ ζητήσεις συγγνώμη. Μιὰ τίμια ἀναγνώριση ἑνὸς λάθους σου μοῦ δημιουργεῖ πολὺ θερμὰ αἰσθήματα ἀπέναντί σου. 

16. Μὴν ξεχνᾶς πώς μοῦ ἀρέσει νὰ πειραματίζομαι! Χωρὶς αὐτὸ δὲ μπορῶ νὰ ζήσω. Σὲ παρακαλῶ παραδέξου το. 

17. Μὴν ξεχνᾶς πόσο γρήγορα μεγαλώνω. Θὰ πρέπει νὰ σοῦ εἶναι δύσκολο νὰ κρατήσεις τὸ ἴδιο βῆμα μὲ μένα, ἀλλὰ προσπάθησε σὲ παρακαλῶ. 

18. Μὴν ξεχνᾶς πὼς δὲ θὰ μπορέσω ν’ ἀναπτυχθῶ χωρὶς πολὺ κατανόηση καὶ ἀγάπη. Αὐτὸ ὅμως δὲ χρειάζεται νὰ στὸ πῶ, ἔτσι δὲν εἶναι; 

Draikors Roudolf

www.agiazoni.gr

https://simeiakairwn.wordpress.com

Οι Πατέρες της Εκκλησίας και ο σεβασμός στην επίγεια πατρίδα

Οι Πατέρες της Εκκλησίας και ο σεβασμός στην επίγεια πατρίδα

Του Papyrus 52

Εισαγωγή
1. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος για την πατρίδα
2. Ο Μέγας Φώτιος για την πατρίδα
3. Ο Γρηγόριος Νύσσης για την πατρίδα
4. Ο Μέγας Βασίλειος για την πατρίδα
5. Ο Γρηγόριος Θεολόγος για την πατρίδα
Επίλογος: εθνισμός-εθνικισμός-διεθνισμός

Εισαγωγή

Στις μέρες μας, είναι γνωστό ότι η ελληνική ιστορία διαστρέφεται συστηματικά από ανθρώπους που για διαφόρους λόγους, προσπαθούν με τη μέθοδο των ωμών παραχαράξεων να την αλλάξουν. Ένας από τους κλασικούς τους στόχους είναι η Εκκλησία και οτιδήποτε σχετίζεται με τον Χριστιανισμό και γι’ αυτό, στην προσπάθεια τους να διαστρεβλώσουν την ιστορία τής Τουρκοκρατίας με τα γνωστά παραμύθια περί «εθελοδουλείας», προβάλουν την δικαιολογία ότι οι Χριστιανοί αδιαφορούν για την επίγεια πατρίδα τους επειδή νοιάζονται μόνο για την ουράνια.

Βεβαίως, τα «επιχειρήματα» αυτά είναι φτωχά και επιφανειακά, διότι Χριστιανοί κράτησαν το Βυζάντιο ζωντανό επί 11 αιώνες, Χριστιανοί έκαναν τις απανωτές επαναστάσεις στην Τουρκοκρατία, Χριστιανοί έκαναν το ’21, τον Μακεδονικό Αγώνα, τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον αγώνα του ’40. Άρα, δεν προκύπτει από πουθενά άρνηση της επίγειας πατρίδας επειδή ο Χριστιανός έχει εσχατολογικό προορισμό την Ουράνια Πατρίδα.

Στο σημείο αυτό, ο «σοφός» συνομιλητής θα κάνει ότι δεν βλέπει την απάντηση και θα συνεχίσει απτόητος «θυμίζοντας» μας ότι ο Απόστολος Παύλος λέει ότι «ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην» (Γαλ. 3,28), άρα, συμπεραίνει, τους Χριστιανούς δεν τους νοιάζουν έθνη και πατρίδες.

Βεβαίως, ο συνομιλητής αγνοεί ότι το εδάφιο αυτό δεν καταργεί τις επίγειες πατρίδες και τα έθνη της γης, διότι αν ήταν έτσι, τότε και το εδάφιο «ουκ ένι άρσεν και θήλυ» (Γαλ. 3,28) θα σήμαινε ότι ο Χριστιανός είναι επίσης υποχρεωμένος να μην αναγνωρίζει τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες. Κατά συνέπεια, τα εδάφια αυτά προσδιορίζουν απλώς την ισότητα με την οποία αντιμετωπίζονται όλα τα έθνη και τα δύο φύλα από τον Θεό. Επίσης, το Γαλ. 3,28 διαλύει τυχόν ψευδαισθήσεις μας, ώστε να μην νομίζει κάποιος ότι αν είναι π.χ. «Έλλην» ο Θεός τον αγαπάει περισσότερο, μην νομίζει κάποιος ότι αν είναι άντρας ο Θεός του αναγνωρίζει ανωτερότητα σε σχέση με τη γυναίκα, μην νομίζει κανένας ότι οι δούλοι (αλλά και οι φτωχοί εργαζόμενοι, ντόπιοι ή μετανάστες, που κάποιοι τους αντιμετωπίζουν σαν δούλους) έχουν για τον Θεό μικρότερη αξία…

Είναι επίσης χαρακτηριστική η αγάπη με την οποία ο Απόστολος Παύλος μιλάει για την πατρίδα του και την εθνικότητα του, λέγοντας «εγώ άνθρωπος μεν ειμι Ιουδαίος Ταρσεύς, της Κιλικίας ουκ ασήμου πόλεως πολίτης» (Πράξ. 21,39) ενώ και στους Αθηναίους δήλωσε καθαρά ότι τα διαφορετικά έθνη και οι επίγειες πατρίδες έχουν οριστεί από τον Θεό ο οποίος δημιούργησε, «παν έθνος ανθρώπων […] ορίσας […] τας οροθεσίας της κατοικίας αυτών» (Πράξ. 17,26).

Στο ίδιο ακριβώς πνεύμα κινήθηκαν και οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας οι οποίοι μας δίδαξαν να τιμούμε την επίγεια πατρίδα μας και μάλιστα να την προστατεύουμε όταν αυτή κινδυνεύει, όπως προκύπτει και από τα Λουκ. 3,14, Ματθ. 8,5-10 και Πραξ. 10,1-7, όπου φαίνεται καθαρά για ποιον λόγο η Εκκλησία, από την ίδρυση της, «ποτέ και σε καμία περίπτωση δεν αποδοκίμασε τη στρατιωτική ιδιότητα, και δεν εξανάγκασε σε παραίτηση όσα μέλη της έγιναν χριστιανοί, ενώ υπηρετούσαν στο στράτευμα»[1] (βλ. και ΕΔΩ).

Ακριβώς η θέση αυτή προκύπτει από τη διδασκαλία όλων των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας, και έτσι μπορούμε να πούμε ότι αυτή η «Συμφωνία Πατέρων» μας βεβαιώνει ότι μία από τις σημαντικές υποχρεώσεις των Χριστιανών είναι η αγάπη, η προστασία και η υπεράσπιση της επίγειας πατρίδας.

1. Ιωάννης Χρυσόστομος: Ο καθένας μπορεί να χρησιμοποιήσει όπλο, όμως παράδειγμα αρετής είναι εκείνος που θ’ αγωνιστεί μ’ αυτό για την προστασία της πατρίδας του

Οὐκοῦν μέσον τὸ σῶμα κακίας καὶ ἀρετῆς, καθάπερ οὖν καὶ τὰ ὅπλα· ἑκάτερα δὲ τὰ ἔργα παρὰ τὸν χρώμενον γίνεται· ὥσπερ ἂν εἰ καὶ στρατιώτης ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἀγωνιζόμενος, καὶ λῃστὴς κατὰ τῶν ἐνοικούντων ὁπλιζόμενος, τοῖς αὐτοῖς φράττοιντο ὅπλοις.

(Ιωάννης Χρυσόστομος, «Ερμηνεία εις την προς Ρωμαίους επιστολήν», PG 60,487)

2. Μέγας Φώτιος: Ο ηγεμόνας, οφείλει να μετατρέπει τις εμφύλιες διαμάχες, σε αγωνιστικότητα προς υπεράσπιση της πατρίδας

Τὰς πρὸς ἀλλήλους τῶν ἀρχομένων ἔρεις εἰς τοὺς πολεμίους τρέπων, ἐν τοῖς ὑπὲρ τῆς πατρίδος ἀγῶσι μετατίθει.

(Μέγας Φώτιος, επιστολή Η΄, κεφ. ξβ΄, στο: Βαλέττας Ιωάννης (επιμ.), «Φώτιου του σοφωτάτου και αγιωτάτου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Επιστολαί», εν Λονδίνω 1864, σελ. 236)

3. Γρηγόριος Νύσσης: Ανόσια πράξη η προδοσία της πατρίδας

Εί δέ τινες κακῶς ἐπιδημοῦντες τῷ βίῳ, τυραννικοί τε καὶ πικροὶ τὴν προαίρεσιν, πάσαις ἀκολασίαις δεδουλωμένοι, θυμῷ παραπλῆγες, φειδόμενοι τῶν ἀνηκέστων κακῶν οὐδενός, λῃσταὶ καὶ ἀνδροφόνοι, καὶ πατρίδων προδόται, ἢ εἴ τι τούτων ἐστὶν ἐναγέστερον (οἷον πατροφόνοι τε καὶ μητρολῷαι, καὶ παιδοκτόνοι, καί....

(Γρηγόριος Νύσσης, «Περί των νηπίων προ ώρας αφαρπαζομένων», PG 46,188Α)

4. Μέγας Βασίλειος: Άξιος αυτός που τιμά την πατρίδα εξ ίσου με τους γονείς του

Καὶ τίς οὕτω φιλόπολις, ὅς τὴν ἐνεγκοῦσαν καὶ θρεψαμένην πατρίδα ἴσα γονεῦσι τιμῶν.

(Μέγας Βασίλειος, Επιστολή «Σωφρονίω μαγίστρω», PG 32,492Α)

5. Γρηγόριος Θεολόγος: Κοινή μητέρα όλων μας είναι η Πατρίδα

Μήτηρ δὲ ἄλλη μὲν ἄλλου· κοινὴ δὲ πάντων, πατρίς.

(Γρηγόριος ο Θεολόγος, Επιστολή «Σωφρονίω», PG 37,77B)

Επίλογος: εθνισμός-εθνικισμός-διεθνισμός

Τα παραδείγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ περισσότερα, όμως επιλέξαμε ακριβώς τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας για να μην χρειάζονται περισσότερα. Η συμφωνία τους ως προς την τιμή και την υπεράσπιση της πατρίδας αρκεί ώστε να αποτελέσει για εμάς έγκυρη χριστιανική διδασκαλία.

Θυμίζουμε ότι τα διδάγματα αυτά τα είδαμε καθαρά και στο σχετικό μας άρθρο για την Άλωση της Πόλης στα 1453, όπου οι τόσο συκοφαντημένοι από τους αντιπάλους τους Ανθενωτικοί, ήταν στην πραγματικότητα πατριώτες, αγωνιστές και γενναίοι, όπως ο Ιωσήφ Βρυέννιος, όπως και ο Γεννάδιος Σχολάριος που παρέμεινε στην πολιορκημένη πόλη έως το τέλος, μαζί με τον ανδρείο εθνομάρτυρα Λουκά Νοταρά και τον ηρωικό αυτοκράτορα Κων/νο Παλαιολόγο.

Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε άλλωστε ότι και το γνωστότατο Κοντάκιο «Τη Υπερμάχω», έχει ως αφορμή τη σωτηρία της μονίμως αμυνόμενης Κωνσταντινούπολης και το ίδιο αυτό Κοντάκιο που έχει ασφαλώς και πνευματική έννοια, ψάλλεται και στις δοξολογίες της 25ης Μαρτίου και της 28ης Οκτωβρίου.

Όμως, η Ορθόδοξη Εκκλησία με τη διδασκαλία της, απορρίπτει ξεκάθαρα την εθνική και φυλετική αλαζονεία (εθνοφυλετισμός) όπως και το ενδεχόμενο της βίαιης επιβολής τους, έννοιες που στη σημερινή ελληνική γλώσσα εμπεριέχονται στον όρο «εθνικισμός», ο οποίος επιπλέον εκφράζει και την τάση εδαφικής επέκτασης σε βάρος άλλων. Κάτι τέτοιο είναι εντελώς ασύμβατο με την Πατερική Ορθοδοξία που ευλόγησε μόνο αμυντικούς και απελευθερωτικούς αγώνες.

Στην ελληνική γλώσσα, σε σχέση με το έθνος και την πατρίδα, πιο συμβατός με τη γνήσια εκκλησιαστική παράδοση είναι ο όρος «εθνισμός», επειδή εμπεριέχει τον πατριωτισμό, τη φιλοπατρία και την προσπάθεια για διατήρηση της εθνικής συνείδησης και ταυτότητας. Φυσικά, καμία επιστημονική ορολογία δεν είναι δυνατόν ν’ αντικαταστήσει ή να ταυτιστεί πλήρως με το περιεχόμενο της διδασκαλίας της Εκκλησίας, η οποία πάνω απ’ όλα είναι Σώμα Χριστού.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία πάντως δεν αποδέχεται τον εθνικισμό (υπεροχή ενός έθνους), δεν αποδέχεται τον διεθνισμό (κατάργηση των εθνών) αλλά αποδέχεται την αγάπη όλων των ανθρώπων για την πατρίδα τους και την εθνική τους ταυτότητα, με στόχο την ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία. Αντιθέτως, ο εθνικισμός και ο διεθνισμός εύκολα έδωσαν χώρο στις στρατευμένες εκδοχές τους, και το μόνο που κατάφεραν στον πλανήτη αυτό είναι να αιματοκυλίσουν εκατομμύρια αθώων μέσα στα πλαίσια των «δεξιών» και «αριστερών» δικτατοριών που δημιούργησαν.

Σημείωση

[1] Harnack Adolf, «Η χριστιανική θρησκεία και το στράτευμα κατά τους τρεις πρώτους αιώνες» (μτφρ. και σχόλια αρχιμ. Κουράκλη Μελετίου), Αθήνα 2007, σελ. 175.

Αναδημοσίευση από:
http://www.oodegr.com/oode/koinwnia/ethnika/pateres_patrida_1.htm

https://www.impantokratoros.gr

«Δεν γνωρίζεις ότι Εγώ θα κρίνω τον κόσμο;»

Όσιος Σιλουανός ο Αθωνίτης: «Ἔχυσα πολλά δάκρυα μέ τή σκέψη ὅτι, ἄν ἐμεῖς οἱ μοναχοί πού ἀπαρνηθήκαμε τόν κόσμο δέν σωζόμαστε, τότε τί γίνεται γενικότερα στόν κόσμο;

Ἔτσι βαθμηδόν μεγάλωνε ἡ θλίψη μου καί ἄρχισα νά χύνω δάκρυα ἀπογνώσεως.

Καί νά, πέρυσι ἐνῶ βρισκόμουν στήν ἀπελπισία αὐτή, ἐξαντλημένος ἀπό τό κλάμα, ξαπλωμένος καταγῆς, ἐμφανίσθηκε ὁ Κύριος καί μέ ρώτησε:

“Γιατί θρηνεῖς ἔτσι…” ;

Ἐγώ σιώπησα μήν μπορώντας νά ἀτενίσω Τόν ἐμφανισθέντα…

“Δέν γνωρίζεις ὅτι Ἐγώ θά κρίνω τόν κόσμο” ;…

Ἐγώ πάλι σιώπησα παραμένοντας πρηνής… Ὁ Κύριος μοῦ λέει:
“Θά ἐλεήσω κάθε ἄνθρωπο πού ἐπικαλέσθηκε τόν Θεό ἔστω καί μιά φορά στή ζωή του…”.

Μοῦ ἦρθε τότε ἡ σκέψη:

“Τότε, γιατί ἐμεῖς πάσχουμε ἔτσι καθημερινά”;

Ὁ Κύριος στήν κίνηση αὐτή τῆς σκέψεώς μου ἀπήντησε:

“Ἐκεῖνοι πού πάσχουν γιά τήν ἐντολή Μου, στή Βασιλεία τῶν Οὐρανων θά εἶναι φίλοι Μου, ἐνῶ τούς ἄλλους μόνο θά τούς ἐλεήσω”.

Καί ὁ Κύριος ἔφυγε.»

http://ekdoseisxrysopigi.blogspot.com

https://simeiakairwn.wordpress.com

Τι είναι η νοερή προσευχή και πως πρέπει να γίνεται

Τι είναι η νοερή προσευχή και πως πρέπει να γίνεται

---

https://www.vimaorthodoxias.gr

---

Η νοερή και καρδιακή προσευχή, σύμφωνα με τους Αγίους Πατέρες τους καλουμένους Νηπτικούς, είναι η συγκέντρωσις του ανθρώπινου νού στην καρδιά του κυρίως, και χωρίς να ομιλή με το στόμα, με μόνο τον ενδιάθετο λόγο, ο οποίος ομιλείται μέσα στην καρδιά, να λέγη αυτή τη σύντομη και μονολόγιστη προσευχή· δηλαδή το «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιε του Θεού, ελέησόν με», κρατώντας λίγο και την αναπνοή(85). Καταχρηστικά όμως και ευρύτερα νοερή προσευχή λέγεται και κάθε άλλη δέησις που δεν θα γίνη με το στόμα, αλλά με τον ενδιάθετο λόγο της καρδιάς που αναφέρθηκε.

Αν, λοιπόν, αδελφέ, αγαπάς να εισακουσθής πιο εύκολα από τον Θεό και να λάβης εκείνο που του ζητάς, αγωνίζου όσο μπορείς σ αυτή τη νοερή προσευχή, παρακαλώντας τον Θεό με όλο σου τον νού και την καρδιά για να σε ελεήση και να σου δώση εκείνα που είναι απαραίτητα και σε συμφέρουν για τη σωτηρία σου.

Διότι, όσο περισσότερο κόπο έχει αυτή η νοερή προσευχή, από εκείνη που λέγεται με το στόμα προφορικά, τόσο περισσότερο την ακούει ο Θεός, ο οποίος ακούει καλύτερα την νοερή βοή της καρδιάς, παρά τις δυνατές φωνές του στόματος. Γι αυτό και έλεγε στον Μωυσή που μόνο νοερά και με την καρδιά τον παρακαλούσε για τους Ιουδαίους: «Γιατί φωνάζεις δυνατά προς εμένα;» (Εξόδ. 14,15).

Γνώριζε ακόμη ότι, επειδή και το έλεος του Θεού, είναι καθολικό Όνομα και περιέχει όλες τις χάρες (86), που ζητάμε και εμείς από τον Θεό, και ο Θεός μας τις δίνει, γι αυτό για κάθε υπόθεσι και χάρι που ζητάς από τον Θεό, μπορείς να χρησιμοποιής την προρρηθείσα σύντομη αυτήν προσευχή, το «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με».

Γιατί και ο νους συμμαζεύεται με αυτήν πιο εύκολα, ενώ στις άλλες προσευχές, στις εκτενέστερες και πολλές, ο νους διασκορπίζεται. Εάν όμως και επιθυμής, κατά τις διάφορες υποθέσεις και χάριτες που ζητάς, να προσεύχεσαι, εδώ σου παραθέτω μερικές προσευχές, για να τις έχης ως παράδειγμα. Γιά παράδειγμα, όταν ζητάς κάποια αρετή και χάρι, μπορείς να πής με την καρδιά σου τα εξής·

«Κύριε, ο Θεός μου, δος μου αυτή τη χάρι και αρετή για δόξα και τιμή δική σου»· ή έτσι· «Κύριέ μου, εγώ πιστεύω ότι σου αρέσει και είναι δόξα δική σου το να ζητήσω εγώ και να λάβω αυτή την χάρι· εκπλήρωσέ μου λοιπόν αυτή την επιθυμία σύμφωνα με το θέλημά σου». Όταν έμπρακτα πολεμήσαι από τους εχθρούς, θα προσευχηθής έτσι· «Τρέξε γρήγορα, Θεέ μου, να με βοηθήσης, για να μη νικηθώ από τους εχθρούς μου· ή Θεέ μου, καταφυγή μου, δύναμις της ψυχής μου, βοήθησέ με γρήγορα, για να μην πέσω».

Όταν ακολουθή η μάχη, ακολούθησε και εσύ αυτόν τον τρόπο της προσευχής, αντιστεκόμενος γενναία σ εκείνο που σε πολεμεί. Έπειτα, αφού τελειώσει η σκληρότητα της μάχης, στρέψου προς τον Θεό, παρουσίασε μπροστά του τον εχθρό που σε πολέμησε και την αδυναμία σου να του αντισταθής λέγοντας· «Να, Κύριε, το δημιούργημα των χεριών της αγαθότητός σου, το εξαγορασμένο με το Αίμα σου. Να ο εχθρός σου που ζητά να το εξαφανίση και να το καταφάγη· σε σένα προστρέχω· σε σένα μόνον ελπίζω που είσαι αγαθός και παντοδύναμος· και κύταξε την αδυναμία μου και την ταχύτητα (αν δεν με βοηθήσης εσύ) να υποταχθώ εκούσια· βοήθησέ με λοιπόν, εσύ που είσαι η ελπίδα και η δύναμις της ψυχής μου».

Σου υπενθυμίζω και το εξής: Όταν κουρασθής να προσεύχεσαι νοερά και με την καρδιά, μπορείς να λες και με το στόμα και προφορικά τόσο την ευχή «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιε του Θεού, ελέησόν με», όπως λέγουν οι Πατέρες, όσο και τις άλλες προσευχές που θα θελήσης. Φρόντιζε όμως και να συμμαζεύης τον νού σου τότε για να προσέχης στα λόγια της προσευχής.

Μερικοί μάλιστα λέγουν ότι νοερά προσευχή λέγεται ακόμη και το εξής· όταν ο άνθρωπος αφού συμμαζέψη όλες τις νοερές δυνάμεις της ψυχής του μέσα στην καρδιά, χωρίς να πή κανένα λόγο ούτε προφορικό, ούτε ενδιάθετο, με μόνο το νού του σκέπτεται και αμετάβατα αναλογίζεται ότι ο Θεός είναι παρών ενώπιόν του· και ότι αυτός στέκεται μπροστά του πότε με φόβο και δέος σαν ένας κατάδικος· πότε με ζωντανή πίστι για να λάβη την βοήθειά του· και πότε με αγάπη και χαρά για να τον υπηρετήση παντοτεινά.

Και αυτό είναι εκείνο που έλεγε ο Δαβίδ· «Έβλεπα πάντοτε τον Κύριό μου ενώπιόν μου» (Ψαλμ. 15,8). Μπορεί η προσευχή αυτή να γίνη και μόνο με ένα αμετάβατο βλέμμα του νού προς τον Θεό, πενθικό και παρακαλεστικό, το οποίο βλέμμα είναι σαν μία σιωπηλή υπενθύμησι εκείνης της χάριτος, που του είχαμε ζητήσει προηγουμένως με τον λόγο και με την καρδιακή προσευχή.

Γι αυτό, επειδή η προσευχή αυτή μπορεί να γίνη εύκολα σε κάθε τόπο και για κάθε αφορμή και περίστασι, κράτησέ την στα χέρια σου σαν ένα όπλο δυνατό και ευκολομεταχείριστο, και θα ωφεληθής και θα βοηθηθής πολύ.

Ο Αόρατος πόλεμος
ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
Απόδοση στη νέα Ελληνική: Ιερομόναχος Βενέδικτος
Έκδοση Συνοδείας Σπυρίδωνος Ιερομονάχου, Νέα Σκήτη, Άγιον Όρος

Πηγή: https://www.vimaorthodoxias.gr

Γέρων Ιωσήφ Ησυχαστής: Κάνε υπομονή στους πειρασμούς για να απαλλαγείς!

Γέρων Ιωσήφ Ησυχαστής: Κάνε υπομονή στους πειρασμούς για να απαλλαγείς!

---

---

Και τώρα που νικήθηκες και έπεσες μία φορά να είσαι άγρυπνος στο εξής σε αυτό το πάθος. Διότι ο πειρασμός πάντοτε στέκει πλάϊ σου· και σ’ όποιον πόλεμο νικήθηκε μία φορά -και εκατό χρόνια να περάσουν- μόλις έλθει ο άνθρωπος σ’ εκείνο το πράγμα, που νικήθηκε την πρώτη φορά, αμέσως τον ρίχνει και πάλι.

Γι’ αυτό λέω σε σένα και σ’ όλους τους αδελφούς, ότι σε κάθε πόλεμο του εχθρού πρέπει να βγεις νικητής. Ή να πεθάνεις στον αγώνα· ή με το Θεό να νικήσεις. Άλλος δρόμος δεν υπάρχει.

Σε καιρό πειρασμού μη αφήνεις τη θέση σου· μη λιποτακτήσεις· μη θελήσεις να δείξεις του άλλου το σφάλμα· μη ζητήσεις το δίκαιο· αλλά σιωπώντας μέχρι θανάτου να περάσεις τον πειρασμόν και την ταραχή.

Και, αφού περάσει ο πειρασμός και γίνει τέλεια ειρήνη – είτε Γέροντας είσαι, είτε υποτακτικός- τότε δείξε χωρίς πάθος τη ζημία και την ωφέλεια. Και έτσι οικοδομείται η αρετή.

Όλοι οι πειρασμοί και οι θλίψεις θέλουν υπομονή, και αυτή είναι η νίκη τους. Σημείωσε τα ονόματα όσων υπέμειναν έως θανάτου σε καιρό πειρασμού, που γίνεται στο στόμα το σάλιο τους αίμα για να μη μιλήσουν. Αυτούς να τους έχεις σε μεγάλη ευλάβεια και να τους τιμάς ως Μάρτυρες, ως Ομολογητές. Αυτούς, εγώ αγαπώ, και γι’ αυτούς οφείλω να χύνω κάθε ημέρα και την τελευταία ρανίδα μου έν αγάπη Χριστού. Διότι τον βλέπεις ότι υπομένοντας προτιμά μύριους θανάτους, παρά να βγάλει από το στόμα του λόγο ψυχρό. Και, όταν τον πνίγουν οι άνθρωποι, τον πνίγει το δίκαιο, τον πνίγει και ο εσωτερικός λογισμός· και αυτός μαχόμενος ατονεί και πέφτει σαν νεκρός· και συνεχίζει να μάχεται νοερά με τον πειρασμόν και παίρνει όλα τα βάρη επάνω του πονώντας και στενάζοντας ως φταίχτης.

Λοιπόν τίποτε άλλο δεν επιθυμώ και τόσο πολύ αγαπώ, όσο να ακούω ότι κάνετε υπομονή στους πειρασμούς.

Επειδή ο Θεός, ως Ον αυτοδόξαστο, δεν χρειάζεται την εργασία του ανθρώπου. Χαίρεται όμως και αγαπά, όταν για την αγάπη Του μαρτυρούμε και πάσχουμε. Γι’ αυτό και μας στεφανώνει ως αθλητές, μας χαρίζει πλούσια τη χάρη Του.

Ήθελα να κάνω τρεις λόγους, ή και βιβλία, που το ένα να περιέχει μόνον αυτό: Ότι ο άνθρωπος είναι μηδέν· και διαρκώς να φωνάζω ότι είμαι μηδέν. Το άλλο να γράφει: Ότι σε όλα είναι ο Θεός αυτοδόξαστος. Και το τρίτο: Να έχεις σε όλα υπομονή μέχρι θανάτου. Κι αν είσαι νέος, κι αν γέρασες, κι αν αγωνίσθηκες πολλά χρόνια, εάν δεν κάνεις υπομονή μέχρι να βγει η ψυχή σου, σαν κουρέλι θεωρούνται τα έργα σου ενώπιον του Θεού,

Λοιπόν γνώριζε τον εαυτό σου ότι είσαι μηδέν. Αυτή είναι η ύπαρξή σου· μηδέν. Η καταγωγή σου είναι ο πηλός, και η ζωτική δύναμή σου είναι η πνοή του Θεού. Όλα λοιπόν είναι του Θεού. Γνώριζε τον εαυτό σου ότι είσαι μηδέν και έχε υπομονή στους πειρασμούς, για να απαλλαγείς απ’ αυτούς, και να γίνεις θεός κατά χάριν· γιατί είσαι η πνοή, το εμφύσημα του Θεού.

(Γέροντος Ιωσήφ, «Έκφρασις Μοναχικής Εμπειρίας», εκδ. Ι.Μ.Φιλοθέου, Άγ. Όρος, σ. 119-121- απόσπασμα σε νεοελληνική απόδοση.)

Πηγή: https://www.vimaorthodoxias.gr